Skip to main content

Veilige gemeente

De Protestantse gemeente Uden-Veghel wil een veilige en betrouwbare gemeenschap zijn waar jong en oud, man en vrouw, met en zonder kerkelijke functie of taak, zich veilig voelt en mag vertrouwen op God en de mensen.

Dit is overbodig, zul je misschien denken. Want het lijkt zo vanzelfsprekend: in onze protestantse gemeente voel je je veilig; leden behandelen elkaar met respect; mensen met speciale taken en opdrachten maken geen gebruik van hun machtspositie ten koste van anderen en kinderen en jongeren kunnen ongestoord meedoen. En misstanden op dit terrein “komen bij ons niet voor”! Helaas blijkt dat niet altijd en overal op te gaan. Ongewenste intimiteiten en situaties van misbruik komen ook in de kerk voor en dat kan helaas ook voor onze gemeente gelden.

Daarom heeft de kerkenraad een “Beleidsplan Veilige Gemeente” opgesteld. Het is in de gemeentevergadering van 6 juni 2024 besproken.

Veiligheid in de Gemeente: Bewustwording, Preventie en Zorg

Om het beleid ten uitvoer te brengen is het belangrijk dat er aandacht is voor bewustwording, preventie, interventie en zorg voor elkaar.

De basis van het uitvoeren van dit beleid is o.a.:

  • Erkenning dat dit grensoverschrijdend gedrag ook in onze gemeente voor kan komen.
  • Bewust zijn dat alle gemeenteleden recht hebben op een veilig gemeente.

Dit kan bevorderd worden door het thema Veilige Gemeente met regelmaat onder de aandacht te brengen. Bijvoorbeeld in vieringen, gebeden, gespreksgroepen, gemeentebijeenkomsten en artikelen in het Klankbord Magazine.

Om ongewenst gedrag en misbruik te voorkomen hanteren wij als Protestantse Gemeente Uden-Veghel de volgende instrumenten:

  • Aannamebeleid vrijwilligers
    We zijn blij met iedereen die zich voor het kerkelijk (jeugd)werk wil inzetten. Wij kiezen voor zorgvuldigheid bij het aanstellen van vrijwilligers, met aandacht voor de veiligheid bij het werken met kwetsbare mensen en minderjarigen.
  • Vierogen-principe
    Belangrijk bij het borgen van een veilige gemeente: met twee personen op een groepsactiviteit.

Soms gaat het toch mis of lijkt het daarop. Daarom is een meldprotocol opgesteld, gebaseerd op een document van de landelijke PKN. Het meldprotocol geeft de gemeenteleden inzicht in wat ze kunnen doen als ze zich zorgen maken over een situatie in de gemeente. Of als ze zelf een melding willen doen. Ze kunnen dan contact opnemen met een vertrouwenspersoon.
Samen met andere gemeentes in de classis worden twee vertrouwenspersonen, een man en een vrouw, aangesteld. Bij deze vertrouwenspersonen kunnen gemeenteleden terecht met hun vragen, vermoedens en meldingen. Vertrouwenspersonen bieden allereerst een luisterend oor. Afhankelijk van de situatie kunnen zij doorverwijzen, bemiddelen en bijstaan in aangiftes en bij klachtenprocedures.
Gemeenteleden kunnen natuurlijk ook terecht bij het moderamen van de kerkenraad (d.w.z. predikant, voorzitter of scriba).

Zorg voor elkaar / pastorale zorg

In een Veilige gemeente moet iedereen zich veilig kunnen voelen. Gemeenteleden kunnen ook buiten de kerkelijke context slachtoffer zijn geworden, bijvoorbeeld van geweld, criminaliteit of seksueel misbruik elders. Voor hun verhaal moet aandacht zijn in het pastoraat. Zij mogen zich door de onderlinge pastorale zorg erkend voelen en weten dat er met hun gevoelens rekening gehouden wordt, ook bij de formuleringen in gebeden, liederen en preken. Ook voor daders zal pastorale zorg en aandacht zijn.

Overbodig allemaal?

Laten we het hopen en hard werken aan een veilige gemeente.

Beleidsplan Veilige Gemeente

Inleiding/aanleiding

Als Protestantse gemeente Uden-Veghel willen we ons gedrag laten passen bij de boodschap van het christelijk geloof. Gedrag dat hierbij past willen we bevorderen. Gedrag dat hiermee strijdig is willen we bestrijden.

De kerk hoort een veilige plaats te zijn. Toch is veiligheid niet altijd vanzelfsprekend. Ook binnen kerkelijke relaties komen misbruik en ongewenste omgangsvormen voor. We denken hierbij aan (seksueel) grensoverschrijdend gedrag, financiële malversatie, intimidatie en dreiging. De kerkenraad van de Protestantse gemeente Uden-Veghel vindt het belangrijk dat ieder lid van de gemeente zich veilig voelt en heeft hierop beleid geformuleerd.

Doel

De Protestantse gemeente Uden-Veghel wil een veilige en betrouwbare gemeenschap zijn waar jong en oud, man en vrouw, met en zonder kerkelijke functie of taak, zich veilig voelt en mag vertrouwen op God en mensen.

Subdoelen

  • De kerkenraad is zich bewust van de activiteiten die voor gemeenteleden onveilige situaties kunnen creëren en is hierop alert.
  • De kerkenraad hanteert instrumenten om grensoverschrijdend gedrag door ambtsdragers en vrijwilligers met een coördinerende, leidinggevende en verzorgende taak te voorkomen.
  • Er zijn vertrouwenspersonen op basis van een profiel, een taakomschrijving en een meldcode.
  • De kerkenraad:
    • neemt verantwoordelijkheid in situaties van grensoverschrijdend gedrag.
    • heeft een gedragscode en aannamebeleid geformuleerd
    • kent het protocol en de procedure aangaande het onderwerp en hanteert deze.
    • zorgt voor een pastoraal klimaat waarin slachtoffers en daders, ook uit situaties buiten de gemeente, zich veilig voelen. Zoals verwoord onder D. onderlinge zorg / pastorale zorg
    • zorgt er voor dat het thema Veilige gemeente met regelmaat aandacht krijgt in de eigen vergadering, in de vieringen en in het groepswerk binnen de gemeente.
  • Gemeenteleden weten hoe te handelen bij het signaleren van grensoverschrijdend gedrag. De kerkenraad zorgt voor publicatie van beleid en meldprotocol en verwijst naar diverse instanties op de website en in het kerkblad.

Doelgroep

Doelgroep voor het beleid: alle gemeenteleden en beroepskrachten.

Beleidskeuzes

Om het beleid ten uitvoer te brengen is het belangrijk dat er aandacht is voor bewustwording, preventie, interventie en zorg voor elkaar. Hieronder worden deze per onderdeel besproken.

A. Bewustwording

Door het thema Veilige Gemeente met regelmaat onder de aandacht te brengen kan de kerkenraad de bewustwording binnen de gemeente bevorderen. Bijvoorbeeld in vieringen, gebeden, in gespreksgroepen, gemeentebijeenkomsten, artikelen in kerkblad.
Tevens wordt jaarlijks op de kerkenraad het beleid geëvalueerd aan de hand van het verslag van de vertrouwenspersonen.

Het thema Veilige Gemeente zal ook met regelmaat aan bod komen tijdens vieringen en is een vast onderwerp in de door de PKN verplichte jaargesprekken met predikanten en kerkelijk werkers. Waarbij er nadrukkelijk aandacht is voor afstand en nabijheid in het pastoraat.

B. Preventie

Om ongewenst gedrag en misbruik te voorkomen hanteert de Protestantse gemeente Uden-Veghel de volgende instrumenten:

  1. Aannamebeleid vrijwilligers. We zijn blij met iedereen die zich voor het kerkelijk (jeugd)werk wil inzetten. En wij kiezen voor zorgvuldigheid bij de werving en selectie. Met een zorgvuldige selectie hebben we aandacht voor de veiligheid in het vrijwilligerswerk en het werken met minderjarigen.
  2. Vierogen-principe. Belangrijk bij het borgen van een veilige gemeente: met twee personen op een groepsactiviteit.

C. Interventie

Soms gaat het toch mis of lijkt het daarop. Daarom is het ‘model voor plaatselijk protocol bij meldingen over grensoverschrijdend gedrag voor gemeenten van de Protestantse Kerk’ ontwikkeld, Meldprotocol – Model voor gemeenten bij meldingen over grensoverschrijdend gedrag.
Het meldprotocol geeft de gemeenteleden inzicht in wat ze kunnen doen als ze zich zorgen maken over een situatie in de gemeente. Of als ze zelf een melding willen doen. Het protocol is onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad opgesteld en is via de communicatiemiddelen van de gemeente gemakkelijk te vinden.

Vertrouwenspersonen

In het meldprotocol wordt de rol van de vertrouwenspersonen benoemd. Samen met andere gemeentes in de classis kent de Protestantse gemeente Uden-Veghel  twee vertrouwenspersonen, een man en een vrouw.  Gemeenteleden hebben daardoor een keuze wie ze willen benaderen. De vertrouwenspersonen hebben daardoor iemand om mee te overleggen en samen te werken.
Gemeenteleden kunnen bij de vertrouwenspersonen terecht met hun vragen, vermoedens en meldingen. Vertrouwenspersonen kunnen bij vermoedens van misbruik binnen de gemeente ook proactief te werk gaan.

D. Zorg voor elkaar/ pastorale zorg

In een Veilige gemeente moet iedereen zich veilig kunnen voelen. Gemeenteleden kunnen ook buiten de kerkelijke context slachtoffer zijn geworden, bijvoorbeeld door geweld, criminaliteit of seksueel misbruik elders. Voor hun verhaal moet aandacht zijn in het pastoraat. Zij mogen zich door de onderlinge pastorale zorg erkend voelen en weten dat er met hun gevoelens rekening gehouden wordt, ook bij de formuleringen in gebeden, liederen en preken. Ook voor daders zal pastorale zorg en aandacht zijn.

Evaluatie

Dit beleidsplan Veilige gemeente van de Protestantse gemeente Uden-Veghel wordt ingevoegd als integraal onderdeel van het beleid van de Protestantse gemeente Uden-Veghel en zal dan ook regelmatig worden geëvalueerd en, indien nodig, bijgesteld.

De onderstaande stukken zijn in te zien of op te vragen via de scriba: scriba@sowkerk-uv.nl

  • Profiel en taken vertrouwenspersoon
  • Meldprotocol bij meldingen over grensoverschrijdend gedrag

Verklaringen Omtrent Gedrag (VOG)

De VOG voor vrijwilligers

De synode van de landelijke kerk (PKN) heeft in 2024 besloten om in het kader van de besluiten over Veilige Kerk een VOG plicht in te stellen voor vrijwilligers in functies waarbij er gewerkt wordt met kwetsbare personen en met vertrouwelijke persoonsgegevens.

Een VOG is een Verklaring Omtrent het Gedrag, afgegeven door de overheid, bedoeld voor vrijwilligers en beroepskrachten die een-op-een contacten hebben met kwetsbare groepen (zoals minderjarigen, ouderen, mensen met een verstandelijke beperking of mensen in een afhankelijkheidssituatie), die vertrouwelijke gegevens (persoonsregistratie) verwerken of die met financiën omgaan.

De kerkenraad heeft in februari vastgesteld voor welke functies in onze gemeente een VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) nodig is. Dat zijn:

  • Ambtsdragers / leden van de kerkenraad, d.w.z. alle ouderlingen, diakenen, ouderling-kerkrentmeesters en predikant
  • Coördinatoren Pastoraat, in Veghel, Uden en Cuijk
  • Vertrouwenspersonen
  • LRP ledenadministrateurs
  • Kerkrentmeesters financiële administratie en Aktie Kerkbalans.

De vertrouwenspersonen zijn nog niet benoemd.

De betrokken vrijwilligers zullen worden geïnformeerd hoe en wat er nodig is om een VOG aan te vragen. Daarna zal het kerkelijk bureau de aanvraag in gang zetten, via Justis. Deze aanvraag is kosteloos.